Abstrakt

Przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest próba analizy liturgii nabożeństwa wolnych Kościołów tradycji protestanckiej. W pierwszej części autor wyjaśnia relacje terminologiczne pomiędzy liturgią a służbą Bożą odwołując się do Kościoła pierwotnego i biblijnego dziedzictwa łączącego wszystkie chrześcijańskie tradycje. W kolejnych częściach autor podejmuje próbę zdefiniowania istoty nabożeństwa niedzielnego w wolnych Kościołach, skupiając się na dominujących cechach i głównych obrzędach. Zwraca uwagę, iż jedną z cech wyróżniających nabożeństwo jest „zaplanowana spontaniczność” (planned spontaneity), która określa relacje pomiędzy elementami stałymi nabożeństwa a jego nieprzewidywalnością. Od XVII wieku struktura nabożeństwa złożona z czytania Pisma, modlitw i refleksji nad Słowem Bożym nie uległa zmianie, ale pneumatologiczny dynamizm pozwala na spontaniczność pozostającą zawsze w ryzach boskich nakazów (divine ordinance). Ponadto nabożeństwo charakteryzuje m.in. biblicyzm, brak sztywnych formuł liturgicznych, wolne modlitwy, aktywny udział wiernych.