Fides quaerens veritatem historicam. Klucz do interpretacji teologii Martina Hengela (1926-2009)
Grzegorz Olek
Abstrakt
Artykuł traktuje o tezach Martina Hengela z roku 1979, które są załącznikiem do artykułu pt. Zur urchristlichen Geschichtschreibung. Załącznik nosi tytuł: Historische Methoden und theologische Auslegung des Neuen Testaments (Thesen) i wydaje się być, wraz z załączonym artykułem, możliwym kluczem do interpretacji teologii biblisty z Tybingi.
Celem niniejszego artykułu jest wykazanie wyjątkowego i reprezentatywnego (naszym zdaniem) charakteru wspomnianych powyżej tez dla teologii M. Hengela. W tym celu tezy zostały zanalizowane w kontekście artykułu z 1979 roku, wybranych faktów z biografii autora i selektywnego odniesienia idei zawartych w tezach do jego dorobku. Celem jest wykazanie ciągłości zainteresowań Hengela badaniem i interpretacją źródeł historycznych, jako biblisty, historyka starożytności oraz znawcy judaizmu okresu drugiej świątyni. Zdecydowana i ostra w tonie polemika z zasadniczymi założeniami „historyczno-krytycznej metody” w biblistyce, zarzut dogmatycznego zafiksowania i niedostatecznego samokrytycyzmu pod jej adresem, wydają się odgrywać szczególną rolę w całej teologii M. Hengela. Wspomniane tezy są poświęcone tej właśnie kwestii, co wskazuje na ich szczególny status w dorobku Hengela.
Artykuł składa się z pięciu części – pierwsza ma charakter wprowadzający, druga przedstawia istotne dla analizy fakty z biografii Hengela, trzecia poświęcona jest genezie artykułu i tez oraz analizie samego artykułu, część czwarta traktuje o samych tezach, porządkując je tematycznie i podsumowując idee w nich zawarte, a piąta odnosi główne punkty koncepcji teologa z Tybingi do jego dorobku.
Słowa kluczowe:
Martin Hengel, metoda historyczno-krytyczna, metoda historyczno-filologiczna, judaizm, hellenizm