Oralność oraz wolność wyboru jako kluczowe determinanty w polskiej kulturze oraz dyskursie ewangelikalnym: wybrane wnioski z badania terenowego

Magdalena Grabowska

doi:10.36124/rt.2022.09

Opublikowane: 2023-05-291

Tom 64 Nr 1 (2022)

Orality and freedom of choice as key determinants in Polish Evangelical culture and discourse: selected field reflections

Magdalena Grabowska

https://orcid.org/0000-0002-6626-1671

https://doi.org/10.36124/rt.2022.09

Abstrakt

Evangelical Christianity is a rare notion in Poland, a country where, as of 2018 over 90% of the population (32,460,984 people) declare adherence to Roman Catholicism. In contrast, there are a mere c. 74,000 followers of the Protestant Evangelical tradition (Główny Urząd Statystyczny 2021). In 2010, I joined the Baptist church and after a couple of years noticed certain communication-based mechanisms in operation. This reflection brought me to the point where I decided to proceed with research on the role of speech in Polish evangelical communities. Certain peculiarities became my focus of interest: I realized that speech is a crucial factor in sustaining each service or church activity. This statement should be understood against the background of the usual Polish religious experiences which are strongly influenced by the institutional, liturgical Roman Catholic church and in which a significant number of visual signs, including gestures, symbols and attire assume the burden of responsibility for sustaining believers’ sense of identity. The participant observation became an opportunity to discover and understand the hallmarks of evangelical communication, which could be subsumed under such terms as: orality, freedom of choice, spontaneity, imagery, and relationality.

Słowa kluczowe:

dyskurs, kultura, ewangelikalizm, oralność, Polska, wolność wyboru

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Grabowska, M. (2023). Orality and freedom of choice as key determinants in Polish Evangelical culture and discourse: selected field reflections. Rocznik Teologiczny, 64(1), 273. https://doi.org/10.36124/rt.2022.09

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bebbington, David W. 2005. "Evangelicalism in Modern Britain. A History from 1730’s to 1890’s." London and New York: Routledge.

"Bible Study Tool." N.d. Dostęp 18 lipca 2021. https://www.biblestudytools.com/lexicons/hebrew/nas/dabar.htm.

Borowik, Irena. 1996. "Religia we współczesnych społeczeństwach. Instytucjonalizacja a prywatność." W Od Kościoła ludu do Kościoła wyboru. Religia a przemiany społeczne w Polsce, red. Irena Borowik i Witold Zduniewicz, 17-33. Kraków: Nomos.

Cohen, Anthony. 2001. "The symbolic construction of community." London and New York: Routledge.

Cohen, Anthony. 2003. "Wspólnoty znaczenia." W Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red. Zbigniew Pasek, Ewa Nowicka, 192-215. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.

Coleman, Linda. 1980. "The Language of Born-Again Christianity." The Annual Proceedings of the Berkley Linguistic Society: 133-142.

Chudzik, Anna. 2002. "Mowne zachowania magiczne w ujęciu pragmatyczno-kognitywnym." Kraków: Universitas.

Dale, Robert W. 1889. "The Old Evangelicalism and the New." London: Hodder and Stoughton.

Edmonson, Munro. 1971. Lore: An Introduction to the Science of Folklore and Literature. New York: Holt, Rinethart & Winston.

Główny Urząd Statystyczny. 2021. Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej (Statistical Yearbook of the Republic of Poland). Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.

Goody, Jack, and Watt, Ian. 1968. "The consequences of literacy." In Literacy in Traditional Societies, edited by Jack Goody, 27-84. Cambridge: Cambridge University Press.

Grabowska, Magdalena. 2017. Komunikacja oknem na kulturę. Wspólnota dyskursu kulturowym wymiarem funkcjonowania społeczności ewangelikalnej. Gdańsk: Wydawnictwo UG.

Greinacher, Norbert. 1966. Die Kirche in der städtischen Gesellschaft. Soziologische und theologische Überlegungen zur Frage der Seelsorge in der Stadt. Mainz: Matthias-Grünewald-Verlag.

Hutchinson, Mark, and John Wolffe. 2012. A Short History of Global Evangelicalism. New York: Cambridge University Press.

"Krajowa Konferencja Kościoła." Accessed 20 July 2021. https://baptysci.pl/kosciol/krajowa-konferencja.

Krzemińka, Dorota. 2012. Język i dyskurs osób z niepełnosprawnością intelektualną. Kraków: Impuls.

Luria, Aleksandr Romanovich. 1976. Cognitive Developments: Its Cultural and Social Foundations, edited by Michael Cole, trans. by Martin Lopez-Morillas and Lynn Solotaroff. Cambridge, Mass/London: Harvard University Press.

Modnicka, Noemi. 2009. "«Nie jestem z tego świata» – czyli o osobliwościach mowy protestantów ewangelikalnych." In Protestancka Kultura Słowa, edited by Zbigniew Pasek, 212-226. Kraków: Nomos.

Modnicka, Noemi. 2013. Małe światy polskiego ewangelikalizmu. Studium z antropologii interpretatywnej. Łódź: Wydawnictwo Biblioteka.

Ollivier, Bruno. 2010. Nauki o komunikacji. Teoria i praktyka, trans. Iwona Piechnik. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Ong, Walter. 1967. The Presence of the Word. New Haven/London: Yale University Press.

Ong, Walter. 2012. Orality and Literacy. The Technologizing of the Word. 30th Anniversary edition. London and New York: Routledge.

Parry, Milman. 1928. L'Epithète traditionelle dans Homère. Paris: Société Editrice Les Belles Lettres.

Pasek, Zbigniew. 1997. "Recepcja nowych idei ewangelicznych w Polsce." Studia Religiologia 30: 102-112.

Pasek, Zbigniew. 2004a. Topika zbawienia w polskich kancjonałach ewangelikalnego protestantyzmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pasek, Zbigniew. 2004b. "Wspólnoty ewangelikalne we współczesnej Polsce." In Ewangeliczny Protestantyzm w Polsce u progu XXI stulecia, edited by Tadeusz J. Zieliński, 14-49. Warszawa-Katowice: Credo.

Piggin, Stuart. 1996. Evangelical Christianity in Australia: Spirit World and World. Melbourne: Oxford University Press.

Piwowarski, Władysław. 1996. "Od 'Kościoła ludu' do 'Kościoła wyboru'." In Od Kościoła ludu do Kościoła wyboru. Religia a przemiany społeczne w Polsce, edited by Irena Borowik and Witold Zduniewicz, 10-16. Kraków: Nomos.

"Rada Kościoła Chrześcijan Baptystów." Accessed 20 July 2021. https://baptysci.pl/kosciol/radakosciola

Rambo, Lewis R. 1993. Understanding Religious Conversion. New Haven and London: Yale University Press.

Saussure, Ferdinand de. 1959. Course in General Linguistics, trans. by Wade Baskin, edited by Charles Bally and Albert Sechehaye, in collaboration with Albert Reidlinger. New York: Philosophical Library.

Schütz, Alfred. 2008. O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej, trans. Barbara Jabłońska. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

Tambiah, Stanley, J. 1968. “The magical power of words.” Man 3 (2): 175-208.

Wójcicka, Marta. 2013. “Oralność w kulturze.” Accessed 27 July 2021. http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/46023/oralnosc_w_kulturze.pdf.

Zieliński, Tadeusz. 2014. Protestantyzm ewangelikalny. Studium specyfiki religinej. Katowice: Credo.