• Zarejestruj
  • Zaloguj
    •   polish   English
    Opublikowane: 2024-10-081
    Tom 66 Nr 2 (2024)

    Kiedy adwersarz polemiczny nie boi się Boga i nie wstydzi się ludzi: obraz przeciwnika w „Lithosie” (1644)

    Viviana Nosilia

    https://orcid.org/0000-0002-7295-1580
    https://doi.org/10.36124/rt.2024.14

    Abstrakt

    Artykuł jest poświęcony strategiom retorycznym, używanym przez autorów słynnego traktatu polemicznego „Lithos abo Kamień...” (Kijów 1644). Występuje w nim niezwykła mnogość inwektyw skierowanych do adwersarza – Kasjana Sakowicza, autora traktatu „Epanorthōsis abo Perspectiwa” (Kraków 1642). Inwektywy te miały dyskredytować przeciwnika w oczach czytelników, a ich użycie nie należało do rzadkości w epoce wczesnonowożytnej nie tylko w Polsce, ale w innych krajów Europy. Pomimo praktyk rei publicae litterarum, jak już pokazał A. Naumow, inspirację do szerokiego stosowania inwektyw polemiści czerpali również z Biblii i z tradycji patrystycznej. W niniejszym artykule omówiono i uporządkowano różne typy argumentów ad personam, po które sięgnęli autorzy „Lithosu”. W ten sposób odsłonięto dość szeroki wachlarz środków, za pomocą których celowo uderzali oni w godność i dostojeństwo rywala. Wskazano także celowość korzystania z obelżywych słów w kreowaniu negatywnego obrazu oponenta.

    Słowa kluczowe:

    Kasjan Sakowicz, polemika międzywyznaniowa w I Rzeczypospolitej, Piotr Mohyła, „Epanorthōsis abo Perspectiwa”, „Lithos abo Kamień”, organizacja retoryczna, staropolskie traktaty polemiczne, Kijowsko-Peczerska Ławra, Prawosławie na Rusi, Cerkiew Unicka na Rusi, Kościół katolicki na Rusi

    Pobierz pliki

    Zasady cytowania

    Nosilia, V. (2024). Kiedy adwersarz polemiczny nie boi się Boga i nie wstydzi się ludzi: obraz przeciwnika w „Lithosie” (1644). Rocznik Teologiczny, 66(2), 341–372. https://doi.org/10.36124/rt.2024.14

    Cited by / Share

    Licencja

    Creative Commons License

    Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.