Inkluzyjna ‘świętość’: wybrane zagadnienia eklezjologii i soteriologii płockiego nurtu w mariawityzmie

Tomasz Dariusz Mames

doi:10.36124/rt.2023.23

Opublikowane: 2024-02-221

Tom 65 Nr 3 (2023)

Inkluzyjna ‘świętość’: wybrane zagadnienia eklezjologii i soteriologii płockiego nurtu w mariawityzmie

Tomasz Dariusz Mames

https://orcid.org/0000-0001-7218-5161

https://doi.org/10.36124/rt.2023.23

Abstrakt

Tekst dotyczy problematyki inkluzyjnego ujęcia zagadnienia ‘świętości’ w dwóch aspektach mariawickiej refleksji teologicznej: eklezjologii i soteriologii. Punktem wyjścia rozważań jest ukazanie świętości jako zagadnienia ekumenicznie ważnego, ale także i newralgicznego. Zaprezentowana jest także mariawicka optyka rozumienia pojęcia ‘świętość’ oraz propozycja modelu hagiopamięci, dotykającego pogranicza doświadczenia jednostkowego oraz wspólnotowego świętości w Kościele Starokatolickim Mariawitów. Problematyka ta skłania do refleksji wokół pytań o powszechność zbawienia, kwestię potępienia, wiecznej szczęśliwości lub kary czy reinkarnacji.

Słowa kluczowe:

Kościół Starokatolicki Mariawitów, eklezjologia, soteriologia, liturgia, kanonizacja, ekumenizm, reinkarnacja, preegzystencja, mesjanizm

Inne teksty tego samego autora

Tomasz Dariusz Mames, O początkach mariawityzmu, archiwum watykańskim i nieznanych dokumentach oraz ich (nad/re/nie)interpretacji: H. Seweryniak, „Święte Oficjum a mariawici”, Płock 2014 , Rocznik Teologiczny: Tom 61 Nr 2 (2019)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Mames, T. D. (2024). Inkluzyjna ‘świętość’: wybrane zagadnienia eklezjologii i soteriologii płockiego nurtu w mariawityzmie. Rocznik Teologiczny, 65(3), 601–645. https://doi.org/10.36124/rt.2023.23

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Anciberro, Jérôme. 2020. Presque saints! Canonisations ratées et autres causes délicates. Paris: Tallandier.

B.J. 2000. „Raszewo.” Mariawita 42 (4-9): 29. DOI: https://doi.org/10.3102/0013189X029001042

Bar, Joachim Roman, i Henryk Misztal. 1985. Postępowanie kanonizacyjne. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.

„Bóg w Trójcy Świętej Jedyny.” 1907. Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu 1 (5): 65-69.

„Bóg w Trójcy Świętej Jedyny.” 1910. Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu 4 (42): 657-659.

Brewiarz Eucharystyczny czyli Święte Officyum ku czci Przenajśw. Sakramentu na wszystkie dni roku rozłożone. 1923. Płock: Przy Świątyni Miłosierdzia i Miłości.

Brewiarzyk Mariawicki. 2005. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Bruncz, Dariusz. 2019. „Anglikański prezent dla katolików i nie tylko – św. John Henry Newman.” Ekumenizm.pl. Dostęp: 2021.07.29. https://www.ekumenizm.pl/ekumenizm/na-swiecie/anglikanski-prezent-dla-katolikow-i-nie-tylko-sw-john-henry-newman/

Champion, François. 1991. „Recompositions du religieux.” W Sortie de siècle. La France en mutation (Collection « Essentiel »). Red. Jean-Pierre Durant, François-Xavier Merrien, 167-191. Paris: Éditions VIGOT.

Charkiewicz, Jarosław. 2015. Kult świętych w Kościele prawosławnym. Teologia, historia, formy, typologia. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna.

Chrzanowski, Grzegorz. 2005. Zbawienie poza Kościołem. Filozofia pluralizmu religijnego Johna Hicka. Poznań: W drodze.

Comte-Sponville, André. 2011. Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga. Tłum. Elżbieta Aduszkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.

Czaczkowska, Ewa Katarzyna. 2019. Mistyczki. Historie kobiet wybranych. Kraków: Znak.

Doncœur, Paul. 1944. Conditions d’une renaissance liturgique populaire (La Clarté-Dieu XIV). Lyon: Les Éditions de l’Abeille.

Dwojnych, Andrzej i Rafał Łętocha 2021. W stronę Królestwa Bożego na Ziemi. Myśl społeczno-polityczna mariawitów polskich (Jagiellońskie Monografie Religioznawcze). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. DOI: https://doi.org/10.4467/K7246.45/21.21.15557

„Dzieło Miłosierdzia.” 1907. Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu 1 (18): 284-288.

„Dzieło Miłosierdzia.” 1975. Mariawita 17 (7-8): 4-7.

Gaume, Jean-Joseph. 2013. Catéchisme de Persévérance ou exposé historique, dogmatique, moral et liturgique de la Religion depuis l’orgine du monde jusqu’à nos jours. Tom 7. Cadillac: Éditions Saint-Remi.

Ginter, Władysław Stanisław. 2013. On będzie Jan. Powieść biograficzna. Rzgów: wydane staraniem własnym autora.

Gołębiowski, Sławomir. 2002. Św. Maria Franciszka Feliksa Kozłowska 1962-1921. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Grabowska, Urszula. 2008. „Mariawici i Żydzi – rzecz o pomocy.” Zagłada Żydów. Studia i materiały. Pismo badań nad zagładą Żydów IFiS PAN (4): 442-465. DOI: https://doi.org/10.32927/ZZSiM.282

Grad, Paweł. 2017. O pojęciu tradycji. Studium krytyczne kultury pamięci. Warszawa: Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego.

„Historya Maryawitów.” 1907. Maryawita 1 (14): 221-224. DOI: https://doi.org/10.1002/lipi.19070140905

I.W. 2000. „Świętość czy zwykłość?” Mariawita 42 (4-9): 20-21.

J. 1937. „Istota religji.” Głos Prawdy. Tygodnik Staro-Katolickiego Kościoła Marjawitów 3 (48): 377-379.

Janik-Borecka, Katarzyna. 2022. „Wezwania mariawickich świątyń w Polsce na tle dotychczasowych badań onomastycznych.” Roczniki Teologiczne 69 (4): 39-60. DOI: https://doi.org/10.18290/rt22694.3

Jaworska, Pelagia. 2001. „Święta, błogosławiona…” Mariawita 43 (4-6): 5-7.

Jemielita, Artur. 2019. „Mińsk Maz. Uroczystość parafialna.” Mariawita 61 (4-9): 70.

Kalendarz Liturgiczny Kościoła Starokatolickiego Mariawitów [ścienny]. 2020. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kalendarz Liturgiczny Kościoła Starokatolickiego Mariawitów [ścienny]. 2021. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kalendarz Liturgiczny Kościoła Starokatolickiego Mariawitów [ścienny]. 2022. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kalendarz Marjawicki [ścienny]. 1947. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Karssen, Gien. 1986. A imię jej kobieta. Tłum. Małgorzata Ekert-Platajs. Warszawa: Zwiastun.

Kijas, Zdzisław Józef, red. 1998. Święci a pojednanie Kościołów. Święci łączą czy dzielą? (Biblioteka Ekumenii i Dialogu 4). Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów „Bratni Zew”/Wydawnictwo Papieskiej Akademii Teologicznej.

„Kościół Starokatolicki Mariawitów. Doktryna – prawo – sakramenty – moralność (1998 r.).” 2000. W Marcin Karas, Wyznania wiary i główne zasady doktrynalne. Katolicyzm, 186-194. Kraków: Wydawnictwo MEDIA-PRESS.

Kowalski, Jan Maria Michał. 1922. „Krótki życiorys i pierwotny tekst Objawień Mateczki.” W Dzieło Wielkiego Miłosierdzia, 81-316. Płock: Przy Świątyni Miłosierdzia i Miłości.

Kowalski, Jan Maria Michał. 1929. O rzeczywistej obecności Pana Jezusa w Komunii Świętej. Płock: Drukarnia Jana Rżysko.

Kowalski, Jan Maria Michał, i Feliksa Maria Franciszka Kozłowska. 2002. „O Łasce Bożej.” W Maria Franciszka Kozłowska, Dzieło Wielkiego Miłosierdzia, 429-432. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kozłowska, Feliksa Maria Franciszka. 2002a. „Początek Zawiązku Zgromadzenia Kapłanów.” W Feliksa Maria Franciszka Kozłowska, Dzieło Wielkiego Miłosierdzia, 5-33. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kozłowska, Feliksa Maria Franciszka. 2002b. „Uzupełnienia Objawień Mateczki z «Maryawity», z artykułu p.t. «Dzieło Miłosierdzia».” W Feliksa Maria Franciszka Kozłowska, Dzieło Wielkiego Miłosierdzia, 54-68. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kozłowska, Feliksa Maria Franciszka. 2002c. „Wyjątki z Objawień w roku 1899 i 1900.” W Feliksa Maria Franciszka Kozłowska, Dzieło Wielkiego Miłosierdzia, 34-55. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kozłowska, Feliksa Maria Franciszka. 2002d. „Rozmyślanie o poprawie życia.” W Feliksa Maria Franciszka Kozłowska, Dzieło Wielkiego Miłosierdzia, 257-264. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kozłowska, Feliksa Maria Franciszka, i Roman Maria Jakub Próchniewski. 2002. „Uzupełnienie do Życia Duchownego.” W Maria Franciszka Kozłowska, Dzieło Wielkiego Miłosierdzia, 388-429. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Krótki Katechizm. 1936. Płock: Drukarnia Jana Rżysko.

Krótki Katechizm Kościoła Starokatolickiego Mariawitów. 2011. Płock: Wydawnictwo Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Kuźba, Mariusz. 2016. „Proces rehabilitacyjny św. Joanny d’Arc (1450–1456).” Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego (36) 1: 169-187. DOI: https://doi.org/10.25167/sth.935

Leon XIII. 1903. Encyklika o Przenajświętszej Eucharystii. Tłum. Leon Gołębiowski. Warszawa: Wydawnictwo Księgarni M. Szczepkowskiego.

Longchaps de Bérier, Franciszek 2005. Czy poza Kościołem nie ma zbawienia? Kraków: Tyniec. Wydawnictwo Benedyktynów.

Łęcka, Apolonia M. Serafina. 1936. „Duch Błogosławionej Marji Franciszki, Matki Naszej.” Głos Prawdy. Tygodnik marjawicki 2 (10): 74-75.

Mames, Tomasz Dariusz. 2009. Mysteria Mysticorum. Szkice z duchowości i historii mariawitów. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.

Mames, Tomasz Dariusz 2022, Eucharystia Kościoła Starokatolickiego Mariawitów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe ChAT.

„Mariae Vita (Życie Maryi). Z opowiadań «Babci» i sióstr zakonnych.” 2007. W Święta Maria Franciszka i Jej Zgromadzenia zakonne we Wspomnieniach i Pamiętnikach, 59-149. Felicjanów: Wydawnictwo Kościoła Katolickiego Mariawitów.

„Mariae-Vita. Z pamiętników Ojca Jana Pierwszego Maryawity. Historia Maryawitów.” 2007. W Święta Maria Franciszka i Jej Zgromadzenia zakonne we Wspomnieniach i Pamiętnikach, 211-308. Felicjanów: Wydawnictwo Kościoła Katolickiego Mariawitów.

Miller, Grzegorz M. Dominik 2018. „Udział Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w zachowaniu polskości i budowaniu państwa polskiego po 1918 r.” Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie (14): 137-143.

Missel Romain. 2005. Tournai: Edition Desclée-Mame.

Mszał Eucharystyczny dla Kapłanów Maryawitów. 1929. Płock: Przy Świątyni Miłosierdzia i Miłości.

Nawracała, Tomasz. 2017. „Teandryczność – klucz do zrozumienia eklezjologii chrystologii.” W Jezus Chrystus w świetle teologicznych kontrowersji wczoraj i dziś (Colloquia Disputationes, t. 38). Red. Bogusław Kochaniewicz, Adam J. Wojtczak, 187-199. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny.

„Niepokalana Marya Matka Boga.” 1907a. Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu 1 (7): 102-108.

„Niepokalana Marya, Matka Boga.” 1907b. Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu 1 (48): 761-764.

„Niepokalana Marya Matka Boga.” 1910. Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu 4 (9): 138-141.

Oficjum Świętej Miłości czyli Psałterz Ducha Przenajświętszego. 2022. Lipka: Parafia Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Otto, Rudolf. 1999. Świętość. Tłum. Bogdan Kupis, Warszawa: Wydawnictwo KR.

Próchniewski, Roman Maria Jakub. 1935. „P.T. Grudzie z powodu jego artykułu «Rozłam w Marjawityzmie».” Głos Prawdy. Tygodnik maryawicki 1 (1): 66-68.

Próchniewski, Roman Maria Jakub. 1948. „Idea ekumeniczna.” Kościół Powszechny 10-11 (6–7): 2-4.

Próchniewski, Roman Maria Jakub. 2009. „Pamiętnik Ojca Biskupa Jakuba.” W Ważniejsze dokumenty na temat mariawitów i mariawityzmu (1893-1902). Tom 1. Wybór i oprac. Edward Warchoł, 183-335. Radom: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.

„Przenajświętsza Eucharystya.” 1907. Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu 1 (28): 441-443.

„Przenajświętsza Eucharystya.” 1910. Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu 4 (16): 249-252.

Przysiecki, Wacław M. Bartłomiej. 1937. „Czy zło może być wieczne?” Głos Prawdy. Tygodnik Staro-Katolickiego Kościoła Marjawitów 3 (1): 3-5.

Ptaszek, Robert T. 2009. „Nowa nadzieja czy kolejne zagrożenie? Alternatywne ruchy religijne z punktu widzenia socjologii.” Doctrina. Studia społeczno-polityczne (6): 245-254.

Romenko, Tatiana. 2000. „Być Marią czy Martą?” Praca nad sobą (19): 1-5.

Rudnicki, Konrad M. Paweł. 1994. „Posłowie” do Oni widzieli Chrystusa, Hillerdal, Gunnar i Berndt Gustafsson, oprac. Marek Sołek, 103-111. Kraków: Wydawnictwo SO.

Rudnicki, Konrad M. Paweł 2000a. „Czy dusza ludzka może istnieć poza ciałem?” Praca nad sobą (16): 9-15.

Rudnicki, Konrad M. Paweł. 2000b. „Dlaczego się rodzą źli ludzie.” Praca nad sobą (18): 9-20.

Rudnicki, Konrad M. Paweł. 2005. „Naśladowanie życia Maryi.” Praca nad sobą (38): 21-23.

Rudnicki, Konrad M. Paweł. 2008. „Słowo Boże a ludzkie.” Mariawita 50(1-3): 12.Rudnicki, Konrad M. Paweł, i Czesław Siepietowski. 1998. „Święci łączą czy dzielą? Perspektywa starokatolicka.” W Święci a pojednanie Kościołów. Święci łączą czy dzielą? (Biblioteka Ekumenii i Dialogu 4). Red. Zdzisław Józef Kijas, 83-89. Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów „Bratni Zew”/Wydawnictwo Papieskiej Akademii Teologicznej.

Rytuał Maryawicki wraz z katechizmem dla małych dzieci i dorosłych. 1926. Płock: Przy Świątyni Miłosierdzia i Miłości.

Sesboüé, Bernard 2004. Hors de l’Église pas de salut. Histoire d’une formule et problèmes d’interpretation. Paris: Desclée de Brouwer. DOI: https://doi.org/10.3917/etu.011.75

„Sobór Nicejski II [Dekret wiary].” 2003. W Dokumenty Soborów Powszechnych. Układ i oprac. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, tom 1, 331-341. Kraków: Wydawnictwo WAM.

„Stosunek Staro-Katolickiego Kościoła Maryawitów do innych wyznań (Stanowisko Kościoła urzędownie określone na Synodzie).” 1935. Głos Prawdy. Tygodnik maryawicki 1 (9): 69-70.

Szymkiewicz, Mateusz M. Felicjan. 2019a. „Nowa Sobótka. Uroczystość parafialna.” Mariawita 61 (4-9): 69.

Szymkiewicz, Mateusz M. Felicjan. 2019b. „Nowa Sobótka. Wspomnienie św. Rocha Wyznawcy.” Mariawita 61 (4-9): 71.

„Śmierć na stosie wielkiego chrześcijanina. Opowiadanie historyczne.” 1914. Kalendarz Maryawicki na rok zwyczajny 1914 (7): 91-94.

Tempczyk, Katarzyna. 2011. „Nowe przymierze uczynił Pan z nami…” Teologia Kościoła Katolickiego Mariawitów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Villeroché, Laurent de. 2021. L’Église fait l’Eucharistie, l’Eucharistie aussi fait l’Église. Un paradoxe en sacramentaire. Paris: Les Éditions du Cerf.

Vonier, Anschaire. 1947. L’Esprit et l’Épouse. Tłum. Louis Lainé i D.B. Limal. Paris: Les Éditions du Cerf.

W.P. [właść. Przysiecki, Wacław M. Bartłomiej]. 1936a. „Ku czemu Polska idzie?” Głos Prawdy. Tygodnik marjawicki 2 (10): 73-74.

W.P. [właść. Przysiecki, Wacław M. Bartłomiej]. 1936b. „Ku czemu Polska idzie?” Głos Prawdy. Tygodnik marjawicki 2 (14): 105-106.

W.P. [właść. Przysiecki, Wacław M. Bartłomiej]. 1936c. „Ku czemu Polska idzie?” Głos Prawdy. Tygodnik Staro-Katolickiego Kościoła Marjawitów 2 (24): 177-178.

W.P. [właść. Przysiecki, Wacław M. Bartłomiej]. 1937. „Słowo Boże.” Głos Prawdy. Tygodnik Staro-Katolickiego Kościoła Marjawitów 3 (19): 145-147.

W.P. [właść. Przysiecki, Wacław M. Bartłomiej]. 1938. „Rocznica przełomowej Kapituły.” Głos Staro-Katolicki. Tygodnik religijno-społeczny. Organ St.-Katolick. Kościoła Marjawitów w Polsce 1 (4): 53-55.

Warchoł, Edward. 1997. Starokatolicki Kościół Mariawitów w okresie II Rzeczypospolitej. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.

„Wspomnienia s. [Zofii] Honoraty Klichowskiej”. [ca] 1954. Maszynopis. Red. tekstu Krzysztof Mazur. Archiwum Kościoła Katolickiego Mariawitów w Felicjanowie.