Komentarz midraszu Jalkut Szimoni do Psalmu 23

Jonasz Oświeciński

doi:10.36124/rt.2025.02

Opublikowane: 2025-12-281

Tom 67 Nr 1 (2025)

Komentarz midraszu Jalkut Szimoni do Psalmu 23

Jonasz Oświeciński

https://orcid.org/0000-0002-8713-9632

https://doi.org/10.36124/rt.2025.02

Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja głównych wątków teologicznych zawartych w midraszu Jalkut Szimoni do Psalmu 23. Jalkut Szimoni jest jedną z najważniejszych średniowiecznych antologii midraszowych. Znajomość interpretacji Psalmu 23 zawartej w jalkucie umożliwia zrozumienie znaczenia tekstu biblijnego w średniowiecznym judaizmie oraz stanowi przyczynek do poznania specyfiki midraszu jako zbioru wypowiedzi rabinicznych autorytetów, pochodzących z różnych epok i środowisk. Treść Psalmu 23 w perspektywie midraszu jest odczytywana w kontekście historii narodu Izraela wędrującego po pustyni. Autor jalkutu nie zapomina jednak o perspektywie jednostki, umiejscawiając tekst biblijny w konkretnych okolicznościach życia psalmisty, co wskazuje na to, że historia narodu jest integralną częścią historii jednostki, tak samo jak doświadczenie pojedynczego człowieka może być obrazem historii i doświadczeń narodowej zbiorowości.

Słowa kluczowe:

Midrasz Jalkut Szimoni, Psalm 23, wędrówka Izraela po pustyni, żydowska interpretacja Psalmu 23, indywidualizm, zbiorowość

Inne teksty tego samego autora

Jonasz Oświeciński, Teologia midraszu do Księgi Jonasza , Rocznik Teologiczny: Tom 63 Nr 1 (2021)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Oświeciński, J. (2025). Komentarz midraszu Jalkut Szimoni do Psalmu 23 . Rocznik Teologiczny, 67(1), 29–50. https://doi.org/10.36124/rt.2025.02

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Avishur, Yitzchak. 2002. „Mizmor kg” W (Olam haTānāk: Sæpær Tehilim. Red. Nahum Mattathias Sarna, 105-108. Tel Awiw: Dibrei haJāmim.

Ben Szimszon HaKohen, Icchak, red. 1512. Midrāš Tehilim. Konstantynopol.

Cohen, Shlomo, red. 2006. Jalquṭ Šim(oni haMenuqād. Midrešej Chzl leTnk (im Zait Ra(anān. Mar)æh Māqom ube)urei Milim. Jeruszalajim: Ieerid HaSpārim.

Epstein, Abraham. 1891. R Šimon Kārå weJalquṭ Šim(oni. Kraków.

Herr, Moshe David. 1985. „HaIšub haIehudi: Chaiei ruach, tarbut, siprut weæmunāh.” W Tqupat haMišnāh wehaTalmud wehaŠilṭon haBizanṭi. Red. Moshe David Herr, 179-203. Jeruszalajim: Beit Hocā)at Kætær.

Hyman, Artur. 1965. Meqorot Jalquṭ Šim(oni laNebii)m uKetubim (al pi Kitbej Jād Dfus Rišon (im Maqbilim wehæārot uMaptechot haM)amārim Kesidram Besiprei haMmāqor. Jeruszalajim: Mosad Hārab Quq.

Jastrov, Marcus. 1903. „Chæræt.” W Dictionary of Targumim, Talmud Babli and the Midrashic Literature. London/New York: W. Drugulin, Oriental Printer.

Kuśmirek, Anna. 2021. „Interpretacja Psalmu 110 w Targumie Psalmów.” Studia Gdańskie 47 (marzec):11-24.

Landau, Betzalel. 2022. „Mābo).” do: Jalquṭ Šim(oni haŠālem (osæp Midrešej Chzl leTorāh Nebii)m uKetubim mjusdo šæl Rabenu Šimon haDaršān miPranqepurṭ sudār (al pi Dpus Waršā) Trlh, 5-13. Jeruszalajim: Hocā)at Spārim Ch. Wgšl.

Lerner Bialik, Myron. 1981. „HaMācui weHārācui BeHocāat Midrāš haGādol.” Pe(āmim: Ribon leCheqær Qehilot Isrāel baMizrāch 10: 109-118.

Marcinkowski, Roman. 2019. „Specyfika języka religijnego Miszny.” Studia Gdańskie (45): 131-147.

Marx, Farina. 2020. Jalkut Schimoni zum Zwölfprophetenbuch. Rabbinische Bibelauslegung im Mittelalter. Berlin: De Gruyter. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110675382

Meyer, David Théophile Ivan. 2018. „La Nature Éditoriale Du Yalkut Shimoni: Une étude exploratoire des citations de Bereshit Rabbah XXII,8-10 dans le Yalkut Shimoni.” Rozprawa doktorska, Katholieke Universiteit Leuven.

Oświeciński, Jonasz. 2023. „Rozdział szósty Księgi Izajasza w perspektywie teologicznej midraszu Jalkut Szimoni.” Rozprawa doktorska, Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.

Reizel, Anat. 2010-2011. Mābo) leMidrāšim. Alon Szwut: Miklælæt Hærcog.

Steinzaltz, Adin. 2002. Madrik leTalmud. Musagei Iesod weHagdārot. Jeruszalajim: Kætær.

Zuber, Beat. 2021. Jalkut Schimoni zu den Psalmen. Red. Dagmar Börner-Klein. Berlin: De Gruyter.

Zunz, Leopold. 1832. Die gottesdienstlichen Vortrage der Juden, historisch entwickelt. Ein Beitrag zur Alterthumskunde und biblischen Kritik, zur Literatur – und Religionsgeschichte. Berlin: A. Asher.