Istota sakramentu i wynikająca z niej mistyczna ważność sprawowanych sakramentów Cerkwi prawosławnej

Andrzej Baczyński

doi:10.36124/rt.2024.26

Opublikowane: 2024-12-301

Tom 66 Nr 4 (2024)

Istota sakramentu i wynikająca z niej mistyczna ważność sprawowanych sakramentów Cerkwi prawosławnej

Andrzej Baczyński

https://orcid.org/0000-0002-7320-3306

https://doi.org/10.36124/rt.2024.26

Abstrakt

Niniejszy artykuł podejmuje analizę związaną z pojęciem sakramentu i jego istotą, w perspektywie nauczania Kościoła prawosławnego. Wskazuje wiele płaszczyzn ściśle związanych z sakramentami Kościoła jako mistycznego Ciała Chrystusa i nieustannej Pięćdziesiątnicy. Wśród nich zagadnienia dotyczące eklezjalności sakramentów, wykonawcy sakramentów, strony widzialnej i niewidzialnej, trynitarnej tajemnicy Kościoła i miejsca Eucharystii w Kościele. Kościół i jego sakramenty stanowią rzeczywistość tożsamą. Kościół jako Ciało Chrystusa urzeczywistnia się poprzez sakramenty, a w sposób szczególny poprzez Eucharystię, która stanowi jego fundament i źródło życia. Kościół prawosławny mocno akcentuje znaczenie i potrzebę sakramentalnego życia człowieka. Sakramenty Kościoła są szczególnym i określonym, dostępnym dla człowieka sposobem udzielania zbawczej łaski Bożej. Są one kontynuacją ewangelicznych cudów Chrystusa i tajemnicą zbawienia realizowaną przy udziale zbawczej łaski Bożej i wolnej woli człowieka.

Słowa kluczowe:

Kościół, sakrament, człowiek, dzieło zbawcze Chrystusa

Inne teksty tego samego autora

Metropolita Sawa (Michał Hrycuniak), Andrzej Baczyński, Misterium Wcielenia Syna Bożego , Rocznik Teologiczny: Tom 62 Nr 4 (2020)
Andrzej Baczyński, Andrzej Metropolita Sawa (Michał Hrycuniak), Duch Święty w dziele uświęcenia człowieka , Rocznik Teologiczny: Tom 59 Nr 3 (2017)
Andrzej Baczyński, Kazanie z okazji Inauguracji Roku Akademickiego 2013/2014 , Rocznik Teologiczny: Tom 55 Nr 1 (2013)
Andrzej Baczyński, Trynitarny wymiar tajemnicy Kościoła , Rocznik Teologiczny: Tom 61 Nr 4 (2019)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Baczyński, A. (2024). Istota sakramentu i wynikająca z niej mistyczna ważność sprawowanych sakramentów Cerkwi prawosławnej. Rocznik Teologiczny, 66(4), 691–720. https://doi.org/10.36124/rt.2024.26

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Afanasjew, Mikołaj. 2002. Kościół Ducha Świętego. Białystok: Orthdruk.

Afanas´ev, Nikolaj Nikolaevič. Tainstva i tajnodejstviâ (Sacramenta et Sacramentalia). Dostęp: 2024.11.18. https://azbyka.ru/otechnik/Nikolaj_Afanasev/tainstva-i-tajnodejstvija/.

Afanas´ev, Nikolaj Nikolaevič. 1952a. Trapeza Gospodnâ. Pariž: YMCA – PRESS.

Afanas´ev, Nikolaj, Nikolaevič. 1952b. „Vstuplenie v Cerkov.” Skrypt, Pariž.

Afanas´ev, Nikolaj, Nikolaevič. 1968. Ekkleziologiâ, vstuplenie v klir. Pariž: Voda živaâ.

Ałfiejew, Hilarion. 2009. Misterium wiary. Wprowadzenie do prawosławnej teologii dogmatycznej. Tłum. Jarosław Charkiewicz. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna.

Amvrosij Mediolanskij. О Svâtom Duhe. Dostęp: 2024.11.18. https://azbyka.ru/otechnik/Amvrosij_Mediolanskij/o-svjatom-duhe.

Božestvennaâ Liturgiâ iže vo svâtyh otca našego Ioanna Zlatoustago. 2001. Po blagoslovenii Blažennejŝogo Savvy Mitropolita, Varŝavskago i vseâ Pol´ŝy. Varŝava.

Bułgakow, Sergiusz. 1992. Prawosławie. Zarys nauki Kościoła prawosławnego. Tłum. Henryk Paprocki. Białystok: Orthdruk.

Časoslov. 1925. Po blagoslovenii Svâŝĉennogo Sinoda. Varŝava: Sinodalnaâ Tipografiâ.

Cyryl Jerozolimski. 2000. Katechezy przedchrzcielne i mistagogiczne (Biblioteka Ojców Kościoła). Tłum. Wojciech Kania. Kraków: „M”.

Dionizy Areopagita. 1932. „O hierarchii kościelnej.” W Dzieła Świętego Dionizyusza Areopagity (Źródła Cywilizacji Europejskiej). Tłum. Emanuel Bułhak, 117-174. Kraków: Druk W.L. Anczyca i Spółki..

Evdokimov, Paul. 1986. Prawosławie. Tłum. Jerzy Klinger. Warszawa: PAX.

Evdokimov, Paul. 1991. Kobieta i zbawienie świata. Poznań: W drodze.

Evdokimov, Paul 2001. Szalona miłość Boga. Tłum. Małgorzata Kowalska. Białystok: Orthdruk.

Fěodor Studit prepodobnyj. Poslanie 36(224). K Grigoriû synu. Dostęp: 2024.11.18. https://azbyka.ru/otechnik/Feodor_Studit/poslania/224#cmtx_form. DOI: https://doi.org/10.3897/arb.v36.e20

Florenskij, Pavel. 1914. Stolp i utverždenie istiny. Moskva.

Filaret. 1930. Prostrannyj Christianskij Katichizis Pravoslavnyâ Kafoliĉeskiâ Vostoĉnyâ Cerkwi. Varŝava: Sinodalnaâ Tipografiâ.

Hrycuniak, Sawa. 2003. Nauka ojców Kościoła o świętych sakramentach. Chrystus – najwierniejszy przyjaciel człowieka. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna.

Ignacy Antiocheński. 1985. „List do Kościoła w Efezie.” W Pierwsi świadkowie, wybór najstarszych pism chrześcijańskich. Tłum. Anna Świderkówna, 132-141. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Ignacy Antiocheński. 1985. „List do Kościoła w Smyrnie.” W Pierwsi świadkowie, wybór najstarszych pism chrześcijańskich. Tłum. Anna Świderkówna. 169-176. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Irinej Lionskij. Obličenie i oproverženie lžeimennago znaniâ. Protiv eresej. Dostęp: 2024.11.07. https://azbyka.ru/otechnik/Irinej_Lionskij/protiv-eresej.

Justyn Męczennik. 2004. „1 Apologia św. Justyna filozofa i męczennika apologia chrześcijan do Antonina Piusa.” W Pierwsi apologeci greccy. Przeł. Leszek Misiarczyk, 205-270. Kraków: Wydawnictwo M.

Katanskij, Aleksandr 1877. Dogmatiĉeskoje uĉenije o semi cerkovnych tainstvah, w torenijah drevniejŝich otcèv i pisatelej Cerkvi do Origena vkluĉenno. S-Pietierburg: Tipografija F.G. Jeleonskaho.

Kavasila, Nikolai. Sem´ slov о žizni vo Hriste. Christos. Cerkov´. Bоgorodicа. Bogoslovskie trudy sv. Nikolaâ Kavasily. Red. Маksim Kоzlоv, Аleksandrа Nikiforova. Dostęp: 2024.11.08. https://azbyka.ru/otechnik/Nikolaj_Kavasila/sem_slov_o_gizni_vo_hriste/1.

Malinovskij, Nikolaj. 1909. Pravoslavnoe Dogmatičeskoe Bogoslovie. T. III. Siergiev Posad: Tipografiâ Sv.-Tr. Sergievoj Lavry.

Malinovskij, Nikolaj. 2003. Oĉerk prawoslavnogo-dogmatičeskogo bogosloviâ. Moskva: Pravoslavnyj Svâtotihonovskij Bogoslovskij Institut.

Mantziridis, Georgios. 1997. Przebóstwienie człowieka. Nauka świętego Grzegorza Palamasa w świetle tradycji prawosławnej. Tłum. Iga Czaczkowska. Lublin: Prawosławna diecezja Lubelsko-Chełmska.

Meliton z Sardes 1985. „Melitona homilia paschalna.” W Pierwsi świadkowie, wybór najstarszych pism chrześcijańskich. Tłum. Anna Świderkówna, 318-353. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Meyendorff, John. 1995. Małżeństwo w Prawosławiu. Tłum. Krzysztof Leśniewski. Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelska i Chełmska.

Meyendorff, John. 2007. Teologia Bizantyjska. Tłum. Jerzy Prokopiuk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Mineâ Prazdničnaâ s dobavleniem služb iż triodi postnyja i cvetnyâ. 2003. Po blagosloveniû Blažennejšogo Mitropolita Kievskago i vseâ Ukrainy Vladimira. Kyiv: Ukrainskaâ Pravoslavnaâ Cerkov. Kievskaâ Mitropoliâ.

Makarij. 1999. Prawoslawno-Dogmatičeskoe Bogoslovie. T. II. izd. četvёortoe. Moskva.

Motowiłow, Mikołaj Aleksandrowicz. 1981. Ogień Ducha Świętego. Tłum. Henryk Paprocki. Białystok: Esprit.

Pentikostarion Triod’ Cvetnaâ. 2003. Po blagoslovenii Svâtejšago Patriarha Moskovskogo i vseâ Rusi Aleksiâ. Moskva: Moskovskij Sretenskij Monastyr.

Sacharow, Sofroniusz. 2007. Święty Sylwan z Góry Atos. Tłum. Piotr Nikolski. Białystok: Orthdruk.

Schmemann Aleksander. 1997. Eucharystia Misterium Królestwa. Tłum. Andrzej Turczyński. Białystok: Orthdruk.

Služebnik Božestvennaâ Liturgiâ Svâtitela Vasiliâ Velikago. 2023. Blagosloveniem Blažennejšogo Onufriâ Mitropolita Kievskago i vseâ Ukrainy. Ukrainskaâ Pravoslavnaâ Cerkov. Kiev: Titlo – cerkovna kniga.

Tarasij. Ieromonah 1927. Perelom w drevneruskom bogoslovii. Varšava: Sinodalnaâ Tipografiâ.

Trebnik. 1925. Po blagoslovenii Svâŝĉennogo Sinoda. Varŝava: Sinodalnaâ Tipografiâ.

Ware, Kallistos. 1999. Prawosławna droga. Tłum. s. Nikołaja. Białystok: Bractwo Młodzieży Prawosławnej.

Ware, Kallistos. 2002. Kościół prawosławny. Tłum. Włodzimierz Misijuk. Białystok: Orthdruk.