„Konkordia leunberska” a polskie Kościoły ewangelickie

Jerzy Sojka

doi:10.36124/rt.2024.20

Published: 2024-11-291

Vol. 66 No. 3 (2024)

„Leunberg Agreement” and Polish Evangelical Churches

Jerzy Sojka

https://orcid.org/0000-0003-1154-5658

https://doi.org/10.36124/rt.2024.20

Abstract

The aim of the text is to analyze the significance of the “Leuenberg Agreement” for the Evangelical Churches in Poland: the Evangelical Church of the Augsburg Confession in Poland, the Evangelical Reformed Church in Poland and the Evangelical Methodist Church in Poland. This was analyzed in three contexts. Firstly, the relationship between the “Leuenberg Agreement” and bilateral agreements introducing the community of altar and pulpit between Polish Churches and the “Leuenberg Agreement”. Secondly, in the context of the question about the influence of the “Leuenberg Agreement” on the proposals for the creation of a Polish united Protestant Church formulated in the Polish evangelical debate. Thirdly, and finally, the reception of the “Leuenberg Agreement” and the achievements of the Communion of Evangelical Churches in Europe in the life of Polish Evangelical Churches.

Keywords:

Leuenberg Agreement, Communion of Protestant Churches in Europe, Evangelical Church of the Augsburg Confession in Poland, Evangelical Reformed Church in Poland, Evangelical Methodist Church in Poland, ecumenism

Most read articles by the same author(s)

1 2 > >>

Similar Articles

Jerzy Sojka, The Leuenberg Agreement and Polish Evangelical Churches , Theological Yearbook: Vol. 66 No. 3 (2024)

You may also start an advanced similarity search for this article.

Download files

PDF (polish)

Citation rules

Sojka, J. (2024). „Leunberg Agreement” and Polish Evangelical Churches. Theological Yearbook, 66(3), *7-*32. https://doi.org/10.36124/rt.2024.20

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Augustyniak, Urszula. 1994. Konfesja sandomierska. Wstęp historyczny. W Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Bartel, Oskar. 1970. „Zgoda sandomierska na tle dążęń ekumenicznych protestantów polskich i litewskich w XVI-XVIII wieku (w 400-lecie jej powstania.” Rocznik Teologiczny XII (1): 3-30.

„«Być razem Kościołem w czasie pandemii» – refleksja z perspektywy ewangelickiej.” 2021. Focus PL 29.

„Biskupi w sprawie wojny.” 2003. Zwiastun Ewangelicki 3: 18.

Fischer, Mario. 2021. „Współtworzyć Kościół. Cele WKEE na najbliższe lata.” Jednota 2: 35.

„Czas życia i czas umierania.” 2018. Warszawa: Warto.

„Deklaracja braterskiej współpracy. Dokument dialogu reformowano-metodystycznego (Ostróda-Warszawa, kwiecień 1990 r.).” 2016. W Encyklopedia ekumenizmu w Polsce (1964-2014). Red. Józef Budniak, Zygfryd Glaeser, Tadeusz Kałużny, Zdzisław J. Kijas, 510-511. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.

„Deklaracja ideologiczna Polskiego Kościoła Ewangelickiego (Ewangelicznego.” 2019. W Ewa Jóźwiak, Osobno czy razem. Dążenia ekumeniczne w ewangelicyzmie polskim w XX wieku, 154-156. Warszawa: Warto.

„Deklaracja współpracy. Dokument dialogu luterańsko-metodystycznego (Warszawa, kwiecień-maj 1994 r.).” 2016. W Encyklopedia ekumenizmu w Polsce (1964-2014). Red. Józef Budniak, Zygfryd Glaeser, Tadeusz Kałużny, Zdzisław J. Kijas, 512-513. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.

„Dziedzictwo porozumienia Kościołów.” 2023. Zwiastun Ewangelicki 12: 24.

„Głosy czytelników na temat komunikatu Konferencji Biskupów.” 2004. Zwiastun Ewangelicki 8: 21.

Hanson, Joshua Austin. 2023. „Kontrowersyjne zagadnienia etyki końca życia według dokumentu Rady Wspólnoty Kościołów Ewangelickich w Europie pt. «Czas życia i czas umierania».” Praca magisterska, Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.

Huber, Wolfgang. 2008. „Kształtowanie wspólnoty - ewangelicki profil w Europie.” Studia i Dokument Ekumeniczne 24 (1): 9-22.

„Jedność Ducha w spójni pokoju. Odezwa na 400-lecie Ugody Sandomierskiej. Dokument dialogu luterańsko-reformowanego (Warszawa, 14 kwietnia 1970 r.).” 2016. W Encyklopedia ekumenizmu w Polsce (1964-2014). Red. Józef Budniak, Zygfryd Glaeser, Tadeusz Kałużny, Zdzisław J. Kijas, 507-509. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.

Jóźwiak, Ewa. 2019. Osobno czy razem. Dążenia ekumeniczne w ewangelicyzmie polskim w XX wieku. Warszawa: Warto.

Jürgens, Henning P., i Kęstutis Daugirdas. 2012. „Konsens von Sandomierz – Consensus Sendomirensis, 1570.” W Reformierte Bekenntnisschriften. Red. Thomas Bergholz et al. Tom 3/1, 1-20. Neukirchen-Vluyn: Verlag Neukirchener.

Karski, Karol, red. 2018. Wspólnota Kościołów Ewangelickich w Europie. Wybór dokumentów 1973-2012. Warszawa: Warto.

Karski, Karol. 1992. „Ekumenizm dzisiaj – nasze trudności i zadania (perspektywa ewangelicka).” Rocznik Teologiczny 1: 227-234.

Karski, Karol. 2001. Protestanci i ekumenizm. Wkład spadkobierców Reformacji w dzieło jedności. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.

Karski, Karol. 2004a. „Kronika wydarzeń ekumenicznych. Lipiec – grudzień 2003.” Studia i Dokumenty Ekumeniczne 1: 171–206.

Karski, Karol. 2004b. „Z działalności Wspólnoty Kościołów Ewangelickich w Europie.” Studia i Dokumenty Ekumeniczne 2: 61-65.

Karski, Karol. 2007. Od Edynburga do Porto Alegre. Sto lat dążeń ekumenicznych. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.

Karski, Karol. 2009. „Ewangelicy reformowani i ich zaangażowanie w jednocześnie polskiego protestantyzmu.” W Zwykły niezwykły. Pamięci księdza Jerzego Stahla. Red. Ewa Pokorska, 217-232. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Karski, Michał. 2018. „Zgromadzenie europejskich Kościołów ewangelickich.” Jednota 3:13.

Kasprzycki, Emir. 2018. „Współpraca Kościoła Ewangelicko Augsburskiego i Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce w latach 1945-2012.” Rozprawa doktorska, Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.

Kłaczkow, Jarosław. 2010. Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce w latach 1945-1975. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Koktysz, Michał. 2018. „Diaspora.” Jednota 4: 18–20.

„Komunikat Konferencji Biskupów Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.” 2004. Zwiastun Ewangelicki 5: 21.

Konfesja sandomierska. 1995. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

„Konkordia między Kościołami wyrosłymi na gruncie Reformacji w Europie. Konkordia leuenberska. Leuenberg, 16 marca 1973 roku.” 2018. W Wspólnota Kościołów Ewangelickich w Europie. Wybór dokumentów 1973-2012. Red. Karol Karski, 29-39. Warszawa: Warto.

„Kościół Jezusa Chrystusa – wkład reformacyjny do dialogu ekumenicznego na temat jedności Kościoła.” 2018. W Wspólnota Kościołów Ewangelickich w Europie. Wybór dokumentów 1973-2012. Red. Karol Karski, 45-97. Warszawa: Warto.

„Kościoły ewangelickie współcześnie [sylabus].” 2024. Uniwersytecki System Obsługi Studiów USOSweb Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie. Dostęp: 2024.05.10. https://usosweb.chat.edu.pl/kontroler.php?_action=katalog2/przedmioty/pokazPrzedmiot&prz_kod=WT-S2-Te-Kew2

„Kościoły metodystyczne w Europie a Leuenberska Wspólnota Kościołów. Wspólna Deklaracja w sprawie wspólnoty kościelnej (1997).” 2005. Studia i Dokumenty Ekumeniczne 22 (1-2): 159-164.

Krauze, Weronika. 2022. „Etyczna refleksja Wspólnoty Kościołów Ewangelickich w Europie na temat życia poczętego.” Praca licencjacka, Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.

Małłek, Janusz. 1990. „Sandomir. Consensus von.” W Theologische Realenzyklopädie. Tom 30. Berlin/New York: de Gruyter” 29-32.

„Memoriał ks. Ludwika Zaunara (1941).” 2019. W Ewa Jóźwiak, Osobno czy razem. Dążenia ekumeniczne w ewangelicyzmie polskim w XX wieku, 136-145. Warszawa: Warto.

„Odezwa do Zborów Polskiego Kościoła Chrześcijan Baptystów i do Zborów Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.” 1970. Słowo Prawdy 1: 14-15.

„Oświadczenie Biskupa Kościoła.” 2004. Zwiastun Ewangelicki 24: 24.

„Porozumienie o wzajemnym dopuszczenie wiernych do czynnego korzystania z praw i obowiązków wynikających z udziału w życiu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP i Ewangelicko Reformowanego w RP.” 2012. Zwiastun ewangelicki 5: 26.

Preiss, Waldemar. 1970. „Na 400-lecie Ugody Sandomierskiej.” Zwiastun Ewangelicki 20: 302-304.

„Projekt Prawa Wewnętrznego dla Polskiego Kościoła Ewangelickiego.” 2019. W Ewa Jóźwiak, Osobno czy razem. Dążenia ekumeniczne w ewangelicyzmie polskim w XX wieku, 146-153. Warszawa: Warto.

Sojka, Jerzy. 2016/2017. „Czy możliwa jest unia luterańsko-reformowana w Polsce? Inicjatywy zjednoczeniowe i współpraca polskich luteran i reformowanych od okresu II wojny światowej.” Jahrbuch für Schleschiche Kirchengeschichte 95/96: 255-271.

Sojka, Jerzy. 2021. „Kościoły ewangelickie wobec pandemii.” Jednota cz. 1: 2: 20–22, cz. 2: 3: 39–42.

Sojka, Jerzy. 2023a. „Czas życia, czas umierania. 50 lat Konkordii Leuenberskiej.” Jednota cz. 1: 1: 34-36, cz. 2: 2: 21-23.

Sojka, Jerzy. 2023b. „Międzynarodowa konferencja naukowa „50 lat Konkordii Leuenberskiej – dziedzictwo i wyzwania” (24 maja 2023 roku).” Rocznik Teologiczny 4: 915-917.

„Stanowisko w sprawie integracji europejskiej przyjęte przez Konsystorze Kościołów ewangelickich w Polsce.” 2003. Przegląd Ewangelicki 1: 87.

Tranda, Bogdan. 1970. „O ewangelickiej wspólnocie sakramentu Wieczerzy Pańskiej.” Jednota 10: 5-7.

„Ugoda sandomierska. Tekst przekładu z XVII wieku.” 1970. Jednota 10: 10:11.

Urząd kościelny – teologiczne rozumienie i praktyka we współczesnym Kościele luterańskim. 2022. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Augustana.

„Urząd – ordynacja – episkopé.” 2018. W Wspólnota Kościołów Ewangelickich w Europie. Wybór dokumentów 1973-2012. Red. Karol Karski, 331-403. Warszawa: Warto.

Wojak, Tadeusz. 1970. „Wielkie dni Kościoła.” Zwiastun 23: 359-362.

„Wspólne przesłanie Synodów Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i Kościoła Ewangelicko-Reformowanego na Jubileusz 500 lat Reformacji ogłoszone podczas obrad w Cieszynie 15 października 2016 r.” 2016. Zwiastun ewangelicki 20: 24-25.

„Wspólnota Kościelna.” 2019. Studia i Dokumenty Ekumeniczne 25 (84): 63-99.

„Wyznanie augsburskie.” 2011. W Księgi wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, 143-163. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Augustana.