„Święta Ruś” w relacji z etnofiletyzmem i ideą imperialną

Marek Ławreszuk

doi:10.36124/rt.2022.16

Published: 2023-05-291

Vol. 64 No. 2 (2022)

“Holy Rus’” in relation to ethno-phileticism and the imperial idea

Marek Ławreszuk

https://orcid.org/0000-0001-8051-8106

https://doi.org/10.36124/rt.2022.16

Abstract

This article delves into the analysis of how the historical concept of "Holy Rus'" has been perceived as both a social and state idea. The definition of this concept goes beyond its original interpretation as Moscow being the Third Rome and also encompasses the viewpoints of theologians and intellectuals from the 18th to the 20th centuries. Drawing on the fundamental principles of Orthodox ecclesiology, the article highlights the inherent contradiction between this concept and Orthodox teachings. Furthermore, it seeks to illustrate the connections between the idea of uniqueness, chosenness, and a distinct historical mission, as developed in Russia, with ethnophyletic and imperialistic ideologies.

Keywords:

Holly Rus, ethno-phileticism, messianism, imperialism, Orthodoxy, ecclesiology

Most read articles by the same author(s)

Marek Ławreszuk, Orthodox Political Theology and Politology – Characteristics from the Perspective of Orthodox Doctrin , Theological Yearbook: Vol. 66 No. 2 (2024)

Download files

PDF (polish)

Citation rules

Ławreszuk, M. (2023). “Holy Rus’” in relation to ethno-phileticism and the imperial idea. Theological Yearbook, 64(2), 443. https://doi.org/10.36124/rt.2022.16

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bačinin, Vladislav. 2005. Nacional´naâ ideâ dlâ Rossii: vybor meždu vizantizmom, evangelizmom i sekulârizmom. (Istoričeskie očerki političeskoj teologii i kul´turnoj antropologii). Sankt-Peterburg: Aletejya.

Bercken, Wil van den. 2003. "The canonisation of Nicholas II in iconographical perspective: political themes in Russian icons." In Orthodox Christianity and Contemporary Europe, edited by Jonathan Sutton and Wil van den Bercken, 183-210. Leuven/Paris/Dudley: Peeters.

Broda, Marian. 2015. "«Idea rosyjska» jako problem – perspektywa filozoficzna." Kultura i wartości 14: 27-50.

Bulgakov, Sergij. 1918. Tihie dumy. Moskva: Izdanie G. A. Lemana i S. I. Saharova.

Bułgakow, Sergiusz. 1992. Prawosławie. Zarys nauki Kościoła prawosławnego. Białystok/Warszawa: "Orthdruk"/"Formica".

Cypin, Vladislav. 2000. "Vzaimootnošeniâ Cerkvi i gosudarstva. Kanoničeskie principy i istoričeskaâ dejstvitel´nost´." Istoričeskij vestnik 9-10: 676-683.

Dvorkin, Aleksandr. 1994. "Ideâ vselenskoj teokratii v pozdnej Vizantii." Al´fa i Omega 1: 57-72.

Dvorkin, Aleksandr. 2006. Očerki po istorii Vselenskoj Pravoslavnoj Cerkvi. Wyd. 3. Nižnij Novgorod: Izdatel’stvo Bratstva vo imya sv. knyazya Aleksandra Nevskogo.

Kuta, Grzegorz. 2002. "«Symfonia» dwu władz? Prawosławie w postkomunistycznej Rosji w l. 1999-1997." Nowe sprawy polityczne 22: 24-36.

Lazari, Andrzej de. 1995. Czy Moskwa będzie Trzecim Rzymem? Studia o nacjonalizmie rosyjskim. Katowice: "Śląsk".

Ławreszuk, Marek. 2009. Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Warszawa: Semper.

Milaš, Nikodim. 2001a. Pravila Pravoslavnoj Cerkvi s tolkovaniami Nikodima episkopa Dalmatinsko-Istrijskogo. Tom 1. Moskva: "Otčij dom" Moskva.

Milaš, Nikodim. 2001b. Pravila Pravoslavnoj Cerkvi s tolkovaniami Nikodima episkopa Dalmatinsko-Istrijskogo. Tom 2. Moskva: "Otčij dom" Moskva.

Nemcov, Mefodij. 2000. "Cerkov´, gosudarstvo i graždanskoe obŝestvo na poroge tret´ego tysâčeletiâ." Istoričeskij vestnik 9-10: 41-48.

Pantin, Viktor. 2002. "Predislovie" do Ob istinnom monarhičeskom mirosozercanii, Serafim Sobolev, 7-21. Moskva/Sankt-Peterburg: Lestvica, Dioptra.

Papanikolaou, Aristotle. 2003. "Byzantium, Orthodoxy, and Democracy." Journal of the American Academy of Religion 71 (1): 75-98.

Papathomas, Grigorios D. 1999. Internal Orthodox Church Mission. Supraśl: Syndesmos Summer Institute.

Paprocka, Maria. 2004. "Akt prawny cesarza Pawła I o następstwie tronu Wszechrosji a sytuacja Kościoła Prawosławnego." Elpis 9-10: 207-228.

Povnyj, Gennadij. 1993. "Kafoličeskij i nacional´nyj aspekty v žizni Pravoslavnoj Cerkvi." Trudy Minskoj Duhovnoj Akademii 1: 60-70.

Rowland, Daniel B. 1996. "Moscow – The Third Rome or the New Israel?" Russian Review 55: 591-614.

Snyčev, Ioann. 1993. "Bud´ veren do smerti (Pravoslavie i sovremennost´)." Sobesednik pravoslavnyh hristian 1 (3): 2-12.

Snyčev, Ioann. 1996. "Pastyr´ dobryj." Dostęp 2022.03.14. http://www.zavet.ru/book/ioanns.htm.

Sobolev, Serafim. 2002. Ob istinnom monarhičeskom mirosozercanii. Moskva/Sankt-Peterburg: Lestvica, Dioptra.

Solov´ev, Vladimir. 1956. Nacional´nyj vopros v Rosii. Tom 1. Sankt-Peterburg: Univeritetska Tipografia (M. Katkov).

Solov´ev, Vladimir. 1999. Spor o spravedlivosti. Moskva/Har´kov: Eksmo-Press, Folio.

Tofiluk, Jerzy. 1999. "O przygotowaniach do Soboru Wszechprawosławnego." Elpis 1: 69-84.

Velimirovič, Nikolaj. 2006. Tvoreniâ svâtitelâ Nikolaâ Serbskogo (Velimiroviča). Tom 3. Moskva: Palomnik.

Weller, Charles R. 2002. "Church, State and Nationalism in the Expansion of the Russian Empire into Muslim Central Asia, 1448-1917." Dostęp 2006.12.12. http://www.asiaresearchassociates.com/rssn-Ch-St-Ntnlsm.pdf.

Vorster, Jakobus M. 2002. "Racism, xenophobia and human rights." The Ecumenical Review 6: 296-312. Dostęp 2007.08.22. http://findarticles.com/p/articles/mi_m2065/is_3_54/ai_92136475.

Zen´kovskij, Sergej. 1970. Russkoe staroobrâdčestvo: Duhovnye dviženiâ XVII veka. Munich: Forum Slav.

Zen´kovskij, Vasilij. 1989. Istoriâ russkoj filosofii. Pariž: YMCA-PRESS.

Zernov, Nikolaj. 1936. "Moskva – Tretij Rim." Put´ 51: 3-18.

Žukovskij, Vasilij A. 1848. "Svâtaâ Rus´. Pis´mo knâzû P. A. Vâzemskomu 23-go iûlâ (5-go avgusta) 1848." Dostęp 2022.03.13. http://gosudarstvo.voskres.ru/zhukovsk.htm.