https://orcid.org/0000-0002-4265-506X
Artykuł analizuje ‘apofatyczny’ wymiar teologii Grzegorza z Nyssy. System myślowy Nysseńczyka w jego soteriologicznym i ontologicznym aspekcie opiera się na swoistym podziale między Bogiem rozumianym jako niestworzona natura rozumna a stworzeniem rozumnym. Dynamika systemu zdeterminowana jest z jednej strony – w perspektywie soteriologicznej – przez dobroć czy miłość Boga oraz wolność stworzenia, a z drugiej – w perspektywy ontologicznej – różnym statusem ontycznym Stwórcy i stworzenia. Rozwijając ten schemat, Grzegorz z Nyssy podkreśla fakt, że Bóg w swej naturze, jako ostateczne źródło rzeczywistości stworzonej istniejące poza czasem i przestrzenią, jest całkowicie niepoznawalny dla ludzkiego rozumu i niemożliwy do ujęcia w ludzkim, doczesnym języku. Stworzone byty mogą co najwyżej ogarnąć swoim umysłem boskie działania (energeia) albo opisać Boga negatywnie, czym nie jest. Nic nie objawia właściwie natury (physis, ousia) Boga ludziom. Takie aspekty objawienia jak Pismo Święte, Boże imiona, wcielenie Logosu, stworzenie człowieka na obraz Boga czy nawet doświadczenia mistyczne, co najwyżej odnoszą się do energeiai Stwórcy, w żaden sposób jednak nie przełamują totalnej niepoznawalności Boga dla stworzenia. Koncepcja diastemy, radykalnego podziału między stworzoną i niestworzoną rzeczywistością podkreśla konsekwentną teologię ‘apofatyczną’ Grzegorza z Nyssy. Koncepcja uczestnictw (metousia) w pewien sposób równoważy diastemę, wskazując na fundamentalną zależność stworzenia od Stwórcy, tym niemniej nie stanowi ona sposobu objawienia natury Boga dla rozumnych stworzeń.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
polish
English
https://doi.org/10.36124/rt.2023.02