The  The root N)P in the Hebrew Bible in relation to ZNH

Jakub Slawik

doi:10.36124/rt.2023.11

Opublikowane: 2023-12-221

Tom 65 Nr 2 (2023)

Rdzeń n)p w Biblii hebrajskiej w relacji do znh

Jakub Slawik

https://orcid.org/0000-0001-7867-7714

https://doi.org/10.36124/rt.2023.11

Abstrakt

W artykule poddano analizie wszystkie miejsca w Biblii Hebrajskiej, w których posłużono się rdzeniem @an, by ustalić jego ścisłe znaczenie, w szczególności relacji do rdzenia hnz. W sensie dosłownym ich znaczenia są bez wyjątku odrębne. @an odnosi się do łamania wierności małżeńskiej, cudzołóstwa, które nigdzie nie zostało opisane rdzeniem hnz. Choć oba rdzenie zostały użyte w sensie przenośnym obok siebie (także w ramach paralelizmów), to nic nie wskazuje na to, by ich domeny źródłowe się ze sobą pokrywały. W najstarszych miejscach, gdzie pojawiają się one koło siebie w znaczeniu metaforycznym, tj. w Oz, wyraźnie rozróżnia się ich domeny źródłowe. W literaturze przedmiotu zatem błędnie przyjmuje się, że hnz obejmuje swoim znaczeniem cudzołóstwo, mające być właściwą metafora religijnej czy kultowej niewierności ludu wobec JHWH.

Słowa kluczowe:

Biblia Hebrajska, cudzołożyć, uprawiać nierząd, znaczenie dosłowne, znaczenie przenośne

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>

Podobne artykuły

Jakub Slawik, Rdzeń n)p w Biblii hebrajskiej w relacji do znh , Rocznik Teologiczny: Tom 65 Nr 2 (2023)

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Slawik, J. (2023). Rdzeń n)p w Biblii hebrajskiej w relacji do znh. Rocznik Teologiczny, 65(2), 249–305. https://doi.org/10.36124/rt.2023.11

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adams, Karin. 2008. “Metaphor and Dissonance: A Reinterpretation of Hosea 4:13-14.” Journal of Biblical Literature 127 (2): 291-305. DOI: https://doi.org/10.2307/25610121

André, G. 1984. qāšap.” In TWAT IV: 375-381.

ANET: Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament. Third Edition with Supplement. 1969. 3rd edn. Ed. James B. Pritchard. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.

BHS: Biblia Hebraica Stuttgartensia. 1997. 5th revised edn. Eds. Karl Elliger, W Wilhelm Rudolph, Adrian Schenker. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.

BHQ: Biblia Hebraica Quinta: The twelve minor prophets. 2010. Eds. Adrian Schenker et al. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.

Beentjes, Pancratius C. 2006. The Book of Ben Sira in Hebrew: A Text Edition of All Extant Hebrew Manuscripts and A Synopsis of All Parallel Hebrew Ben Sira Texts (Supplements to Vetus Testamentum 68). Atlanta: SBL.

Bird, Phyllis A. 2019. Harlot or Holy Woman? A Study of Hebrew Qedešah. In Collaboration with Anna Glenn. University Park, PA: Eisenbrauns. DOI: https://doi.org/10.1515/9781646020201

Boecker, Hans Jochen. 1970. Redeformen des Rechtslebens im Alten Testament (Wissenschaftliche Monographien zum Alten und Neuen Testament 14). 2nd edn. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag.

Boecker, Hans Jochen. 1989. „Recht und Gesetz: Der Dekalog.” In Boecker, Hans Jochen et al. Altes Testament (Neukirchener Arbeitsbücher). Durchgesehene und ergänzte Auflage, 3rd edn., 206-222. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag.

Brzegowy, Tadeusz. 2019. Księga Izajasza rozdziały 40-66 (Deutero-Izajasz i Trito-Izajasz): Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy Komentarz Biblijny XXII/3). Częstochowa: Święty Paweł.

Childs, Bernard S. 1974. The Book of Exodus: A Critical, Theological Commentary (The Old Testament Library). London: S.C.M. Press.

Chrostowski, Waldemar. 1991. Prorok wobec dziejów: Interpretacja dziejów Izraela w Księdze Ezechiela 16, 20 i 23 oraz ich reinterpretacja w Septuagincie. Warszawa: ATK.

Cook, Gregory D. 2015. “Human Trafficking in Nahum.” Horizons in Biblical Theology 37: 142-157. DOI: https://doi.org/10.1163/18712207-12341304

Cornelius, Izak (Sakkie). 2008. “Anat.” Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (WiBiLex). Access 2019.11.29. http://www.bibelwissenschaft.de/stichwort/13361/.

Craigie, Peter C., and Page H. Kelley, Joel F. Drinkard jr. 1991. Jeremia 1-25 (Word Biblical Commentary 26). Dallas TX: Word (a digital edition without page numbers).

Crüsemann, Frank. 1997. Die Tora: Theologie und Sozialgeschichte des alttestamentlichen Gesetzes. 2nd edn. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus.

Day, Peggy L. 2000. “Adulterous Jerusalem’s Imagined Demise: Death of a Metaphor in Ezekiel XVI.” Vetus Testamentum 50 (3): 285-309. DOI: https://doi.org/10.1163/156853300506369

Dohmen, Christoph. 2012. Exodus 19–40 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament). 2nd edn. Freiburg i.B./Basel/Wien: Herder.

Drozd, Jan. 1968. “Księga Ozeasza: Wstęp – przekład – komentarz – ekskursy.” In Księgi proroków mniejszych: Ozeasza – Joela – Amosa – Abdiasza – Jonasza – Micheasza: Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu XII/1), 29-117. Poznań: Pallotinum.

Dyma, Oliver. 2010. “Ehe (AT).” Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (WiBiLex). Access 2020.11.12. http://www.bibelwissenschaft.de/stichwort/16896/.

Erlandsson, Seth. 1977. “zānāh.” In TWAT II: 612-619.

Eynde, Sabine Van Den. 2001. “Taking Broken Cisterns for the Fountain of Living Water: On the Background of the Metaphor of the Whore in Jeremiah.” Biblische Notizen 110: 86-96.

Fischer, Georg. 2005a. Jeremia 1–25 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament). Freiburg i.B./Basel/Wien: Herder.

Fischer, Georg. 2005b. Jeremia 26–52 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament). Freiburg i.B./Basel/Wien: Herder.

Fohrer, Georg. 1955. Ezechiel. Mit einem Beitrag von Kurt Galling (Handbuch zum Alten Testament, 1. Reihe 13). Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck).

Freedman David N., and B.E. Willoughby. 1986. “nā)ap.” In TWAT V: 123-129.

Gamberoni, Johann. 1984. „maccebāh.” In TWAT IV: 1064-1074

Gerstenberger, Erhard S. 1993. Das dritte Buch Mose: Leviticus (Das Alte Testament Deutsch 6). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Gesenius’ Grammatik: Wilhelm Gesenius’ Hebräische Grammatik. 1991. Edited and Enlarged by the late Emil Kautzsch. 28th edn. (1st edn. Leipzig 1909). Published in Gesenius-Kautzsch-Bergsträsser. Hebräische Grammatik. Hildsheim/Zürich/New York: Georg Olms Verlag.

Goldingay, John. 2014. A Critical and Exegetical Commentary on Isaiah 56-66 (International Critical Commentary). London/New Dehli/New York/Sydney: Bloomsbury. DOI: https://doi.org/10.1093/jts/flu142

Greenberg, Mosche. 2001. Ezechiel 1 – 20. Mit einem Vorwort von Erich Zenger (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament). Freiburg i.B./Basel/Wien: Herder.

HAHAT: Gesenius, Wilhelm. 2013. Hebräisches und Aramäisches Handwörterbuch über das Alte Testament. Gesamtausgabe begonnen von Rudolf Meyer, bearbeitet und hrsg. von Herbert Donner. 18th edn. Heidelberg/Dordrecht/London/New York: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-25681-3

HAL: Kohler, Ludwig, and Walter Baumgartner. 1995. Hebräisches und aramäisches Lexikon zum Alten Testament, Vol. I-II. Neu bearbeitet von Walter Baumgartner, Johann Jakob Stamm and Benedikt Hartmann. 3rd edn. Leiden/New York/Köln: E.J. Brill. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004676831

HAW: Hebräisches und aramäisches Wörterbuch zum Alten Testament. 2021. Begr. von Georg Fohrer, hrsg. von Johannes F. Diehl, Markus Witte. Völlig neu bearbeitete Auflage, 4th edn. Berlin/Boston: De Gryuter.

Hermisson, Hans-Jürgen. 2003. Deuterojesaja 2. Teilband: Jesaja 54,8-49,13 (Biblischer Kommentar Altes Testament XI/2). Neukirchen-Vluyn: Neukircherner Verlag.

Hieke, Thomas. 2014. Levitikus 16–27 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament). Freiburg i.B./Basel/Wien: Herder.

Homerski, Józef. 2013. Księga Ezechiela: Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu XI/1). Przygotowanie do druku Urszula Szwarc. Poznań: Pallotinum.

Jasiński, Andrzej. 2018. Księga Proroka Ezechiela. Nowy komentarz Ezk 16-20. Opole: Uniwersytet Opolski.

Jasiński, Andrzej. 2019. Księga Proroka Ezechiela. Nowy komentarz Ezk 21-25. Opole: Uniwersytet Opolski.

Jenni Ernst. 2000. „Aktionsarten und Stammformen im Althebräischen: Das Pi‘el in verbesserter Sicht.” Zeitschrift für Althebraistik 13 (1): 67–90.

Jeremias, Jörg. 1983. Der Prophet Hosea (Das Alte Testament Deutsch 24,1). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Jeremias, Jörg. 2013. „Das Rätsel der Schriftprophetie.” Zeitschrift für die Alttestamentliche Wissenschaft 125 (1): 93-117. DOI: https://doi.org/10.1515/zaw-2013-0006

Jeremias, Jörg. 2019. Nahum (Biblischer Kommentar. Altes Testament XIV/5,1). Neukirchen-Vluyn: Neukircherner Verlag.

Jost, Renate. 2017. „Hure / Hurerei (AT).” Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (WiBiLex). Access 2019.11.19. http://www.bibelwissenschaft.de/stichwort/21670/.

Kapelrud, Arvid Schou.1986. “sāqal.” In TWAT V: 945-948.

Keller, Carl Albert . 1984. “)ālāh.” In THAT I: 149-152.

Keown, Gerald L, and Pamela J. Scalise, Thomas G. Smothers. 1995. Jeremia 26–52 (Word Biblical Commentary 27). Dallas, TX: Word Books (a digital edition without page numbers).

Klopfenstein, Martin A. 1984a. „bgd.” In THAT I: 261-264.

Klopfenstein, Martin A. 1984b. “šqr.” In THAT II: 1010-1019.

Knierim, Rolf. 1984a. “ḥnp.” In THAT I: 597-599

Knierim, Rolf. 1984b. “pæša(.” In THAT II: 488-495.

Koenen, Klaus. 1988. „Sexuelle Zweideutigkeit und Euphemismen in Jes 57,8.” Biblische Notizen 40: 46-53.

Koole, Jan L. 2001. Isaiah III. Volume 3: Isaiah 56-66 (Historical Commentary on the Old Testament). Kampen: Kok Pharos Publishing House.

Kühlewein, Johannes. 1984a. “znh.” In THAT I: 518-520.

Kühlewein, Johannes. 1984b. “qrb.” In THAT II: 674-681.

Lau, Wofgang. 1994. Schriftgelehrte Prophetie in Jes 56-66: Eine Untersuchung zu den literarischen Bezügen in den letzten elf Kapiteln des Jesajabuches (Beihefte zur Zeitschrift für die Alttestamentliche Wissenschaft 225). Walter de Gruyter: Berlin/New York. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110878066

Lemański, Janusz. 2009. Księga Wyjścia: Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy Komentarz Biblijny II). Częstochowa: Święty Paweł.

Leeuwen, C. van. 1984. “(ed.” In THAT II: 209-221.

Liedke, Gerhard. 1984. “rîb.” In THAT II: 771-777.

Lipiński, Edward. 2009. Prawo bliskowschodnie w starożytności: Wprowadzenie historyczne (Studia Historico-Biblica 2). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Lipiński, Edward. 2013. „Cult Prostitution and Passage Rites in the Biblical World.” The Biblical Annals / Roczniki Biblijne 3 (1): 9-27.

Lundbom, Jack R. 1999. Jeremiah 1–20: A New Translation with Introduction and Commentary (Anchor Bible 21A). New York/London/Toronto/Sydney/Auckland: Doubleday. DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261325

Lundbom, Jack R. 2004. Jeremiah 21–36: A New Translation with Introduction and Commentary (Anchor Bible 21B). New York/London/Toronto/Sydney/Auckland: Doubleday. DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261332

Marti, Karl. 1900. Das Buch Jesaja (Kurzer Hand-Commentar zum Alten Testament X). Tübingen/Freiburg i.B./Leipzig: Mohr.

Martin-Achard, Robert. 1984a. “zār.” In THAT I: 520-522.

Meinhold, Arndt. 2006. Maelachi (Biblischer Kommentar. Altes Testament XIV/8). Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag.

Noth, Martin. 1978. Das zweite Buch Mose – Exodus (Das Alte Testament Deutsch 5). 6th edn. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Otto, Eckart. 2012. Deuteronomium 1–11. Zweiter Teilband: 4,44–11,32 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament). Freiburg i.B./Basel/Wien: Herder.

Otto, Eckart. 2016. Deuteronomium 12–34. Erster Teilband: 12,1–23,15 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament). Freiburg i.B./Basel/Wien: Herder.

Peter, Michał. 1968. „Księga Malachiasza: Wstęp – przekład – komentarz – ekskursy”. In Księgi proroków mniejszych: Nahuma – Habakuka – Sofoniasza – Aggeusza – Zachariasza – Malachiasza. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu XII,2), 461-508. Poznań: Pallottinum.

Pietsch, Michael. 2013. Die Kultreform Josias: Studien zur Religionsgeschichte Israels in der späten Königszeit (Forschungen zum Alten Testament 86). Tübingen: Mohr Siebeck. DOI: https://doi.org/10.1628/978-3-16-152348-9

Plöger, Otto. 1984. Sprüche Salomos (Proverbia) (Biblischer Kommentar. Altes Testament XVII). Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag.

Pohlmann, Karl-Friedrich. 1996. Die Propheten Hesekiel (Ezechiel): Kapitel 1-19 (Das Alte Testament Deutsch 22,2). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Pohlmann, Karl-Friedrich. 2001. Die Propheten Hesekiel (Ezechiel): Kapitel 20-48, mit einem Beitrag von Thilo Aleksander Rudnig (Das Alte Testament Deutsch 22,2). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Potocki, Stanisław. 2008. Księga Przysłów: Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu VIII,1). Poznań: Pallottinum.

Reventlow, Henning Graf. 1993. Die Propheten Haggai, Sacharja und Maleachi (Das Alte Testament Deutsch 25,2). 6th edn. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Reuter, Eleonore. 1993. “qn).” In TWAT VII: 51-62. DOI: https://doi.org/10.1016/1011-1344(93)80040-G

Riegner, Irene E. 2009. Vanishing Hebrew Harlot: The Adventures of the Hebrew Stem ZNH (Studies in Biblical Literature 73). New York: Peter Lang Publishing. DOI: https://doi.org/10.3726/978-1-4539-0284-4

Ringgren, Helmer, i Walther Zimmerli. 1980. Sprücher / Prediger (Das Alte Testament Deutsch 16,1). 3rd edn. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Rudolph, Wilhelm. 1966. Hosea (Kommentar zum Alten Testament XIII/1). Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus Gerd Mohn.

Rudolph, Wilhelm. 1968. Jeremia (Handbuch zum Alten Testament, 1. Reihe 12). 3rd edn. Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck).

Rudolph, Wilhelm. 1976. Haggai – Scharja 1-8 – Sacharja 9-14 – Maleachi (Kommentar zum Alten Testament XIII/4). Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus Gerd Mohn.

Sawyer, John F.A. 1984. “t(h.” In THAT II: 1055-1057.

Sæbø, Magne. 1984. “nābāl.” In THAT II: 26-31.

Sæbø, Magne. 2012. Sprüche (Das Alte Testament Deutsch 16,1). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Schipper, Bernd U. 2018. Sprüche (Proverbia). 1. Teilband: Proverbien 1,1-15,33 (Biblischer Kommentar Altes Testament 17/1). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Schmidt, Werner H. 2008. Das Buch Jeremia: Kapitel 1-20 (Das Alte Testament Deutsch 20). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Schmidt, Werner H. 2013. Das Buch Jeremia: Kapitel 21-52 (Das Alte Testament Deutsch 21). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. DOI: https://doi.org/10.13109/9783666512063

Schmitt, Rüdiger. 2007. „Astarte.” Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (WiBiLex). Access 2019.11.19. http://www.bibelwissenschaft.de/stichwort/14129.

Schmitt, Rüdiger. 2008. „Mazzebe.” Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (WiBiLex). Access 2019.11.19. http://www.bibelwissenschaft.de/stichwort/25684.

Schottroff, Willy. 1984. “škḥ.” In THAT II: 898-904.

Schunck, Klaus-Dietrich. 1993. “rāgam.” In TWAT VII: 345-347.

Seybold, Klaus. 1982. “ḥānap.” In TWAT III: 41-48.

Slawik, Jakub. 2010. Hiob przed Bogiem. Studium egzegetyczne prologu i epilogu Księgi Hioba oraz mów Hioba. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe ChAT.

Slawik, Jakub, and Iwona Slawik. 2010. „Homoseksualizm problemem Kościoła?” Rocznik Teologiczny 52: 9-69.

Slawik, Jakub. 2011. „Czy w starożytnym Izraelu istniała prostytucja sakralna? Qedešāh w Starym Testamencie.” Scripta Biblica et Orientalia 3: 45–65.

Slawik, Jakub. 2013. „Tamar (Rdz 38): prostytutka czy przykład do naśladowania?” In Ku Słowu, ku Kościołowi, ku światu. Księga pamiątkowa ofiarowana Arcybiskupowi Jeremiaszowi (Janowi Anchimiukowi w 70. rocznicę urodzin). Eds. Kalina Wojciechowska, Wsiewołod Konach, 231-260. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe ChAT.

Stachowiak, Lech. 1967. Księga Jeremiasza: Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu X,1). Poznań: Pallottinum.

Stachowiak, Lech. 1996. Księga Izajasza II–III 40–60: Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu IX,2). Poznań: Pallottinum.

Steingrimsson, Sigurdur. 1977. “zmm.” In TWAT II: 599-603.

Steck, Odil Hannes. 1991. „Beobachtungen zu Jesaja 56–59.” In Studien zu Tritojesaja (Beihefte zur Zeitschrift für die Alttestamentliche Wissenschaft 203), 169-186. Walter de Gruyter: Berlin/New York. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110878172-010

THAT: Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament. 1984. Vol. I-II. Eds. Ernst Jenni, Claus Westermann. München/Zürich: Chr. Kaiser Verlag/Theologischer Verlag.

TWAT: Theologisches Wörterbuch zum Alten Testament. 1973-2016. Vol. I-X. Eds. G. Johannes Botterweck, Helmer Ringgren, Heinz-Josef Fabry. Stuttgart/Berlin/Köln/Mainz: Verlag W. Kohlhammer.

TUAT: Texte aus der Umwelt des Alten Testaments. 1982-2001. Vol. I-IV. Ed. Otto Kaiser, Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus.

Weiser, Artur. 1949. Das Buch der zwölf Kleinen Propheten I: Die Propheten Hosea, Joel, Amos, Obadja, Jona, Micha (Das Alte Testament Deutsch 24). Göttingen: Vandenkoeck & Ruprecht.

Weiser, Artur. 1987. Die Psalmen. Erster Teil: Psalm 1-60/Zweiter Teil: Psalm 61-150 (Das Alte Testament Deutsch 14-15). 10th edn. Göttingen/Zürich: Vandenkoeck & Ruprecht.

Westermann, Claus, and Rainer Albertz. 1984. “glh.” In THAT I: 418-426.

Westermann, Claus. 1986. Das Buch Jesaja: Kapitel 40-66 (Das Alte Testament Deutsch 19). 5th edn. Göttingen: Vandenkoeck & Ruprecht.

Witte, Markus. 2021. Das Buch Hiob (Das Alte Testament Deutsch 13). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. DOI: https://doi.org/10.13109/9783666516436

Wolff, Hans Walter. 1961. Dodekapropheton 1: Hosea (Biblischer Kommentar. Altes Testament XIV/2). Neukirchen-Vluyn: Neukircherner Verlag.

Zimmerli, Walter. 1969. Ezechiel. 1. Teilband: Ezechiel 1-24 (Biblischer Kommentar Altes Testament XIII/1). Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag.